Những người đam mê lan, chơi lan với vài chậu, vài chục chậu có lẽ chưa có điều kiện hoặc chưa muốn đầu tư làm gian lan cho chắc chắn, cho thẩm mỹ. Mới đầu chơi lan tôi cũng chỉ có vài giò hồ điệp, tam bảo sắc, quế trắng, châu,… khoảng chừng 40-50 loại. Nhà chưa có giàn nên hay treo lên cây nhãn, cây xoài, thậm chí ghép thẳng vào thân cây sống.
Tuy nhiên cứ mỗi lần mưa bão, gió to, nắng hè gắt lại phải di chuyển chúng. Đâm ra những giò lan nhiều khi mới quen môi trường mới đã phải chuyển đi. Điều này khiến cho những giò lan không được phát triển, dáng cây xấu. Chính từ đây tôi mới ngộ ra được một điều, giàn lan cực kì quan trong trong sự phát triển của những giò lan yêu quý.
Tầm quan trọng của giàn lan bạn nên biết
Hàng trăm, hàng ngàn loài lan, mỗi loại đều có đặc tính riêng, chính vì thế việc làm giàn lan giúp cho chúng dễ dàng thích nghi tiểu khí hậu, từ đó có thể sinh trưởng và phát triển một cách tốt nhất. Cùng là một giàn lan bạn có thể phân bố các vùng, các khu sao cho phù hợp với mỗi loại lan mà bạn muốn trồng. Chẳng hạn những loài chịu được nắng, ưa gió như loài giáng hương bạn có thể trồng ở vị trí trên cao, ngược lại những loại lan ưa mát, ẩm bạn có thể trồng ở bên dưới như các giống lan hài…
Làm giàn lan giúp bạn có thể phần nào tránh được các loại côn trùng gây hại, hạn chế được dịch bệnh và thuận tiện trong việc quản lý, kiểm soát dịch bệnh hại lan. Nguyên tắc luôn cần phải có một khu vực trên giàn lan để có thể cách ly, điều trị các loại bệnh trên cây lan một cách hiệu quả nhất.
Làm giàn lan cũng đồng thời tăng tính thẩm mỹ, giúp bạn có thể dễ dàng chiêm ngưỡng các tác phẩm nghệ thuật do chính mình tạo ra, thật quá đã thay vì mấy chậu lan treo rải rác ở hiên nhà, sau nhà hay trên dây phơi phải không nào?
Hiện nay hoa lan là loài cây cảnh có giá trị cao, vì thế giàn lan bạn thiết kế cần được bảo vệ tránh trộm cắp nhé. Hiện tượng lan tặc ngày càng phổ biến, chính vì lý do này bạn cần cân nhắc làm giàn, nhất là khi giá trị bộ sưu tập các chậu lan của bạn ngày càng tăng cao.
Giàn lan giúp bạn dễ dàng kiểm soát các hiện tượng thời tiết cực đoan hơn, chủ động tránh mưa, giảm nắng, che chắn khi trời mưa bão dễ dàng.
Hiện nay có nhiều bạn sợ làm giàn lan đàng hoàng tử tế sẽ rất tốn kém tiền bạc và cũng không biết phải làm như thế nào, cùng tham khảo tiếp nhé!
Thiết kế giàn lan như thế nào?
Thuê thợ sắt tới hàn bằng thép không gỉ hoặc Ống kẽm nhúng nóng
Trụ nên dùng ống tròn đường kính 49mm hoặc 60mm, nên chôn trụ hoặc đổ bê tông chân trụ thật chắc chắn, khung nên bằng sắt hộp vuông 30mm, dày trên 1ly4.
Quy cách làm giàn lan
Không nên làm giàn bằng tre, gỗ (mặc dù tạm bợ thì vẫn được), nhưng chỉ sau 2 năm bạn lại phải dỡ hết lan xuống và sửa chữa thay thế lại vật liệu mới. Gỗ, tre không chịu được mưa, nắng trong thời gian dài. Chỉ 1-2 mùa mưa nắng là gỗ mục, mối mọt ngay nên có thể giàn yếu và sập lúc nào bạn không biết được, thậm chí cây lan rơi, gãy thì quả thật là đáng tiếc.
Nếu bạn có số lượng ít thì còn đỡ, nếu số lượng cả trăm, cả ngàn cây mà di chuyển đi di chuyển lại chắc chắc sẽ cực kì mệt.
Nếu làm giàn ở vùng thường xuyên bị bão thì nhất định phải có dây cáp kéo tăng về 8 phía xung quanh để tránh sập đổ giàn.
Chiều cao, khoảng cách lưới của giàn
Chiều cao lưới che khoảng 3m – 4m, thanh sắt treo lan cách lưới ít nhất 50cm. Bạn nên căn để chậu lan hoặc cây lan của bạn cách lưới ít nhất 1,2m (xứ lạnh) hoặc 1,5m (xứ nóng).
Chẳng hạn như giàn nhà cao 4m, thanh treo lan cách lưới 50cm. Tầng trên treo các giống lan ưa nắng như Giả Hạc, Trầm, Kiều, Kim Điệp, Long Tu, Cattlaya, Dendro (Nói chung là các giống lan đa thân)… Tầng dưới cách tầng trên 1,5m treo các giống lan đơn thân như Sóc Lào, Sóc Ta, Cáo, Đai Châu (Ngọc Điểm), Hải Yến, các giống lan Hài, Địa Lan…
Chiều cao lưới và điểm treo lan cần được đảm bảo
Khoảng cách này đảm bảo các giò lan được đón đủ ánh nắng, thoáng gió mà không bị sốc nhiệt, cháy nắng.
Các thanh ngang dọc bên trong giàn cách nhau ít nhất 50-70cm, nếu treo lan sát nhau quá thì dễ bệnh và cây không đủ thông thoáng phát triển kém. Và còn tùy giò lan của các bạn to nhỏ mà căn sao cho hợp lý.
Nên phủ lưới Thái xanh đen trên và xung quanh
Lưới Thái xanh đen có độ bền khoảng 4-5 năm, che 60% ánh sáng nếu xứ lạnh và 70% ánh sáng nếu ở xứ nóng. Hiện nay trên thị trường có các loại lưới Thái khổ lưới 2,3,4m với giá trung bình 1,4 triệu 200 mét vuông. Đối với việc căng lưới, càng phẳng và căng thì càng bền, nên có một hệ thống dây thép đỡ bên dưới lưới và 1 hệ thống dây thép bên trên để tránh tốc và rách lưới khi gió bão.
Nếu có điều kiện bạn nên dùng lưới dệt kim của ĐÀI LOAN, độ bền 15-20 năm, giá đắt hơn lưới Thái 20-80% tùy thương hiệu. Khi hạt mưa rơi xuống sẽ bị xé nhỏ ra thành dạng sương chứ không đọng thành giọt như lưới Thái.
Nếu vùng bạn nhiều côn trùng, tốt hơn hết nên dùng lưới che côn trùng ở xung quanh và không cần dùng lưới che nắng ở xung quanh nữa.
Tôi khuyên bạn không nên dùng lưới đen rẻ tiền của Việt Nam, độ bền chỉ hơn 1 năm, nếu giàn đầy lan mà bạn thay lưới thì phức tạp vô cùng.
Bạn nên quây lưới B40 ở xung quanh sau đó mới quây lưới che côn trùng ra bên ngoài để đề phòng trộm cắp, gia cầm và chó mèo chui vào phá lan.
Nếu muốn tiết kiệm 70% thuốc nấm, vi khuẩn và trồng được các loài lan cực khó cũng như lan nuôi cấy mô, ra chai mô và gieo hạt thì nên phủ nilong bóng kính ở trên (loại tốt khoảng 60k 1 kg). Tôi thấy chỉ cần phủ trên là đủ chứ không nên quây xung quanh vì sẽ rất bí, hấp hơi và không có gió, lan chậm phát triển.
Tính toán để lan nhận ánh nắng buổi sáng được nhiều nhất
Nếu chỉ có nắng chiều thì nên treo những giống lan ưa nắng ra ngoài gần lưới. Các thanh treo lan nên đặt theo hướng Bắc – Nam.
Nếu bất đắc dĩ bạn chỉ có thể treo lan trong mái tôn, bạn nên có một tấm tôn sáng và có 1 lớp xốp tráng bạc để tăng cường ánh sáng và giảm bớt nhiệt độ buổi trưa.
Nếu như bạn trồng đa dạng các loại lan và rất nhiều các kiểu giá thể thì nên sử dụng vòi tưới, bình xịt bằng tay thay vì tưới tự động để đảm bảo rằng các giò lan nhận được lượng nước phù hợp nhất. Đối với vườn trồng lan chuyên nghiệp, quy mô lớn thì việc sử dụng hệ thống tưới phun sương là hoàn toàn phù hợp.
Sử dụng nilon hoặc tôn nhựa sáng màu để nuôi các loại lan khó thuần, cắt nước cho cây sắp hoa và lan con. Tất nhiên là không cần thiết cần phải che cả giàn, 1 góc là đủ.
Nền giàn nên trải 1 lớp bạt để ngăn ngừa cỏ dại và côn trùng, quét dọn được sạch sẽ và thoáng mát. Ở nhiều vườn lớn tôi thấy người ta đào hào nước để tạo độ ẩm trong mùa đông và mùa khô, đường đi giữa các luống là bê tông hoặc trải đá 1×2, nhìn vô cùng sạch sẽ và nghệ thuật.
Trải bạt bên dưới nền để đảm bảo nền sạch, mát, thoáng
Nền giàn phải cao hơn xung quanh, tuyệt đối không để giàn bị ngập lụt, hệ thống thoát nước xung quanh tốt sẽ giúp hạn chế muỗi, dĩn, ốc sên và nhớt cộng với nhiều loại côn trùng phá hoại khác.
Nếu bạn làm giàn đúng kỹ thuật ngay từ đầu, việc chơi lan và chăm lan đối với bạn sẽ giống như xe nhẹ đi đường quen. Theo kinh nghiệm thực tế của tôi, làm giàn như trên, trung bình 100 mét vuông tổng chi phí khoảng 20 – 30 triệu. Nếu chỉ làm 36 mét vuông thì khoảng 5-10 triệu. Nếu so với giá trị lan trong giàn thực sự số tiền làm giàn thật sự không đáng kể.
Xem thêm: